Δραστηριότητες έτους 2018

1. Κυριακή, 11.02.2018. Κοπή της Βασιλόπιτας για το νέο έτος 2018, στην έδρα της Εταιρείας (Αίθουσα Τελετών) με συμμετοχή Μελών και Φίλων του Ιδρύματος.

2. Δευτέρα, 12 Φεβρουαρίου 2018, ώρα 17:30. Τακτική Συνεδρία του Δ.Σ., στην έδρα της Εταιρείας, στον Πύργο Αλικιανού, με θέματα Ημερήσιας Διάταξης τα εξής:
α) Προκήρυξη Βραβείου για τη συγγραφή δοκιμίου με θέμα "Πολιτισμικές αξίες και παραδόσεις της ορεινής Κρήτης, θεμελιώδης προϋπόθεση για την Ολοκληρωμένη της Ανάπτυξη". Η Εταιρεία Κρητικών Σπουδών – Ίδρυμα Καψωμένου και το Ίδρυμα Ανάπτυξης του Μετσόβιου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας (ΜΕ.Κ.Δ.Ε.) του Ε.Μ.Π. για την Προστασία και Ανάπτυξη του Ορεινού Περιβάλλοντος και των Τοπικών Ευρωπαϊκών Πολιτισμών, στο πλαίσιο της συνεργασίας τους προκηρύσσουν Βραβείο για τη συγγραφή δοκιμίου με θέμα: «Πολιτισμικές αξίες και παραδόσεις της ορεινής Κρήτης, θεμελιώδης προϋπόθεση για την Ολοκληρωμένη της Ανάπτυξη». Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματική ενίσχυση 1500 € και η προθεσμία υποβολής είναι μέχρι και 30.10.2019.
β) Ενημέρωση για τη δράση και τις πρωτοβουλίες του Διοικητικού Συμβουλίου κατά την τελευταία περίοδο.
γ) Προγραμματισμός δράσης για το αρχόμενο έτος 2018.

3. ΑΝΟΙΞΗ 2018. Συνεχίζοντας, σε συνεργασία με το Δήμο Χανίων και το Περιφερειακό Διαμέρισμα Χανίων, τις ενέργειες για την ανακήρυξη του κτηριακού συγκροτήματος των Φυλακών της Αγυιάς σε διατηρητέο μνημείο και την ίδρυση Μουσείου της Μάχης της Κρήτης, αντιπροσωπεία της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών υπό τον Αλέξανδρο Παπαδερό, επισκέφθηκε στις 3 Μαΐου 2018, από κοινού με το Δήμαρχο Χανίων κ. Τάσο Βάμβουκα και τον Αντιπεριφερειάρχη κ. Απόστολο Βουλγαράκη, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος εξέφρασε την αμέριστη συμπαράστασή του και υπέδειξε ενδεδειγμένους τρόπους για την επίτευξη του σκοπού.

4. ΙΟΥΝΙΟΣ: 02.06. – 01.07.2018: Στο πλαίσιο των Διεθνών Προγραμμάτων Φοιτητικής Κινητικότητας, λειτούργησε και αυτή τη χρονιά το Θερινό Σεμινάριο “EC Eastern Mediterranean Security Studies Program"του Emmanuel College της Βοστώνης (με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον καθηγητή Πέτρο Βαμβακά), με τη συνεργασία και υποστήριξη της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών, που προσφέρει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα τη διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας από τη φιλόλογο Γιώτα Σαμιώτη, Δρα Γλωσσολογίας.

5. ΙΟΥΝΙΟΣ – ΙΟΥΛΙΟΣ 2018. Στη συνεργασία με το Emmanuel College της Βοστώνης προστέθηκε αυτόνομο Πρόγραμμα διδασκαλίας της Ελληνικής δίμηνης διάρκειας. Διδάσκουσα η φιλόλογος Κλειώ Παπαδερού, ΜΑ Νεοελληνικής Φιλολογίας.

6. ΙΟΥΛΙΟΣ: 07–28.07.2018: Μέσα στο ίδιο πλαίσιο συνεργασίας, εγκαινιάζεται από τη φετινή χρονιά ένα δεύτερο, πιλοτικό Πρόγραμμα τριών εβδομάδων, το Θερινό Σεμινάριο Βιοτεχνολογίας, με Επιστημονικούς Υπευθύνους τον καθηγητή κ. Kurtz και την καθηγήτρια κα Moryl του Emmanuel College της Βοστώνης. Στο πρόγραμμα αυτό η Εταιρεία Κρητικών Σπουδών έχει μεγαλύτερη συμμετοχή, προσφέροντας μαθήματα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού.

7. Διήμερο Αφιέρωμα στον Κύπριο ποιητή Χριστόδουλο Γαλατόπουλο, δικηγόρο, βουλευτή και αγωνιστή της Κυπριακής ελευθερίας (29.07 – 30.07.2018). Ο Χριστόδουλος Γαλατόπουλος, χανιώτικης καταγωγής από τη γιαγιά του, κόρη του καπετάν Φασουλλά, πρωτοστάτησε στην πρώτη εξέγερση κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας (1931), καταδικάστηκε και έμεινε στις αγγλικές φυλακές συνολικά πέντε χρόνια (1931-1936), στη διάρκεια των οποίων έγραψε τα «Τραγούδια της Φυλακής» κι ένα επικό ποίημα 12000 στίχων, το «Παγκόσμιον Άσμα». Αργότερα, ως Δήμαρχος Πάφου (1943-1953), θα «σφραγίσει με το ρωμαλέο έργο του την πολιτική αλλά και την πνευματική ανάπτυξη και ταυτότητα της πόλης».

Το πρόγραμμα του Αφιερώματος, που η Εταιρεία Κρητικών Σπουδών οργάνωσε σε συνεργασία με το Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών και το Θεατρικό Εργαστήρι του Πανεπιστημίου Κύπρου, περιλαμβάνει:

7α. Ημερίδα με θέμα «Ο ποιητής Χριστόδουλος Γαλατόπουλος και το έργο του» και Θεατρική παράσταση από το ΘΕΠΑΚ, την Κυριακή, 29 Ιουλίου 2018. Ομιλητές Ημερίδας: Μιχάλης Πιερής, Καθηγητής Πανεπιστήμιου Κύπρου: « Χριστόδουλος Γαλατόπουλος. Ο αγωνιστής, ο ποιητής, ο πολίτης», Ε. Γ. Καψωμένος, Πρόεδρος της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών: «Οι κρητικές ρίζες του Χριστόδουλου Γαλατόπουλου», Ιφιγένεια Τριάντου, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, « Έπος και Τραγωδία, Μύθος και Ιστορία στο "Παγκόσμιον Άσμα" του Χρ. Γαλατόπουλου», Σταματία Λαουμτζή, Διδ. Πανεπιστήμιο Κύπρου, «Το “Παγκόσμιον Άσμα”. Διάλογος με το δημοτικό τραγούδι». Θεατρική διασκευή του έπους του Χριστόδ. Γαλατόπουλου, «Το Παγκόσμιον Άσμα», σε θεατρική διασκευή του έπους και σκηνοθεσία από το Μιχάλη Πιερή και Μουσική Χρήστου Πήττα.

7β. Δευτέρα, 30 Ιουλίου. Μουσικο-ποιητική βραδιά με τραγούδια από τις παραστάσεις του Θ.Ε.ΠΑ.Κ. «Παγκόσμιο Άσμα» και «Ερωτόκριτος» του Βιτσέντζου Κορνάρου (Μουσική: Χρήστος Πήττας, Ερμηνευτές: Χριστίνα Πιερή, Γρηγόρης Παπαγρηγορίου, Μαρία Χριστοδούλου). Απαγγελίες ποιημάτων του Χριστόδουλου Γαλατόπουλου («Τραγούδια της Φυλακής», «Παγκόσμιο Άσμα») από μέλη της Θεατρικού Εργαστηρίου του Πανεπιστημίου Κύπρου.

8. ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2018: Συνεχίζεται για πέμπτη χρονιά το Ερευνητικό Πρόγραμμα «Ανθρωπογεωγραφία της Επαρχίας Κυδωνίας», που έχει στόχο μια εκτεταμένη και συσχετική έρευνα του υλικού βίου και της πνευματικής παράδοσης της περιοχής, που θα τροφοδοτήσει ατομικές και συλλογικές μελέτες για τον τοπικό πολιτισμό. Η έρευνα σ’ αυτή τη φάση εστιάζει στην καταγραφή των τοπωνυμίων της περιοχής.

9. Αφιέρωμα στους ελληνόφωνους της Κάτω Ιταλίας. Η Κατωϊταλική διάλεκτος, λογοτεχνία και κουλτούρα. Δεσμοί συγγένειας με την Κρήτη και το νεοελληνικό λαϊκό πολιτισμό (25 Αυγούστου 2018). Η Εταιρεία Κρητικών Σπουδών – Ίδρυμα Καψωμένου, σε συνεργασία με το Περιφερειακό Διαμέρισμα Χανίων και με τη συνδρομή του Συνεταιρισμού Καταναλωτών (SYN.KA.), οργάνωσε την Κυριακή, 26 Αυγούστου 2018, στο χώρο του Ιδρύματος, στον Πύργο Αλικιανού, Ημερίδα αφιερωμένη στους ελληνόφωνους της Κάτω Ιταλίας, τη διάλεκτο, τη λογοτεχνία και τον πολιτισμό τους. Το Αφιέρωμα που οφείλεται στην πρωτοβουλία του ειδικού μελετητή της λογοτεχνίας των Γκρεκάνων, Γιάννη Σιδηροκαστρίτη, εστιάζει στην απώτερη ελληνική καταγωγή των σημερινών ελληνοφώνων και στους δεσμούς συγγένειας με το νεοελληνικό λαϊκό πολιτισμό και ιδιαίτερα με την Κρήτη, τα δημοτικά τραγούδια, τα παραμύθια και τις παραδόσεις της. Στην Ημερίδα επιδιώξαμε να αναπτυχθεί ένας διπλός διάλογος· αφενός, ανάμεσα στους μελετητές και σε δυο επιφανείς δημιουργούς, που αγωνίζονται να διασώσουν τη γλώσσα και τον πολιτισμό τους γράφοντας λογοτεχνία στην κατωιταλική διάλεκτο: τον ποιητή Salvino Nucera, που είναι και το τιμώμενο πρόσωπο, και το συγγραφέα και ερευνητή Pasquale Casile· αφετέρου, ανάμεσα στην προφορική παράδοση των Γκρεκάνων και στην αντίστοιχη των Κρητικών, την οποία εκπροσώπησαν ζωντανοί φορείς της παράδοσης, Ριζίτες της ορεινής Κυδωνίας υπό την αιγίδα του ιστορικού Συλλόγου «Κρητικές Μαδάρες».

Το αναλυτικό Πρόγραμμα του Συμποσίου: 

• Καλωσόρισμα από τον καθηγ. Ε. Γ. Καψωμένο, Πρόεδρο της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών.
• Pasquale Casile, «Κοινές λέξεις δωρικής προέλευσης στην Κρήτη και στην Καλαβρία».
• Ε.Γ.Καψωμένος, Η διαλεκτική λογοτεχνία των Γκρεκάνων και το κρητικό δημοτικό τραγούδι.
• Γιάννης Σιδηροκαστρίτης, «“Άρτε τι δε μας έμεινε άddο, τραγουδάμε”. Η συμβολή της λογοτεχνίας στη διάσωση της ελλην. διαλέκτου στην Κάτω Ιταλία. Ο ποιητής Salvino Nucera».
• Salvino Nucera, Αντιφώνηση του τιμώμενου ποιητή ̶ Συζήτηση με το κοινό.
• Φωτεινή Καϊμάκη, Με τη φτερούγα του ταξιδιού στην ελληνόφωνη Καλαβρία, το Σαλέντο και τους Κρήτες προγόνους του.
• Συζητηση – Διάλογος Γκρεκάνων της Καλαβρίας και Ριζιτών της Κυδωνίας, με τη συμμετοχή του Νίκου Μαρκετάκη, Προέδρου του Συλλόγου «Κρητικές Μαδάρες», του Pasquale Casile, του Salvino Nucera και μελών της Ιταλικής παροικίας των Χανίων.
• Δείπνο και ριζίτικο τραγούδι για τους Συνέδρους, με τη συμμετοχή Πολιτιστικών Συλλόγων και τοπικών ερασιτεχνικών Ομάδων από τη Δυτική Κρήτη.

10. Επιστημονικό Συνέδριο «Εκκλησιαστική Ρητορική και Υμνογραφία» (30.08 ̶ 1.09.2018). Απολογισμός: Έληξαν το Σάββατο, 1η Σεπτεμβρίου 2018, στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης, οι εργασίες του Επιστημονικού Συνεδρίου Εκκλησιαστική Ρητορική και Υμνογραφία. Ιστορία και Ποιητική, που οργανώθηκε από την Εταιρεία Κρητικών Σπουδών και την Ο.Α.Κ., σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, το Δήμο Χανίων και το Δήμο Πλατανιά. Το Συνέδριο τέθηκε υπό την αιγίδα της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας της Κρήτης και ήταν αφιερωμένο στα Πενήντα χρόνια λειτουργίας της Ορθόδοξης Ακαδημίας, ως μικρό αντίδωρο για τη μεγάλη προσφορά της στην Ορθοδοξία, στο διάλογο των Εκκλησιών, στον πνευματικό πολιτισμό του τόπου.

Στο Συνέδριο έλαβαν μέρος ως εισηγητές ο Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου Δαμασκηνός, οι ομότιμοι καθηγητές πανεπιστημίου Κωνσταντίνος Κασίνης, Γιώργος Κεχαγιόγλου, Αθανάσιος Νάκας, Νίκος Παπαδογιαννάκης και Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος, οι εν ενεργεία καθηγητές Ιωσήφ Βιβιλάκης, Tudor Dinou, Δήμητρα Κούκουρα και Αχιλλέας Χαλδαιάκης, οι διδάκτορες ερευνητές Δέσποινα Αθανασιάδου-Στεφανουδάκη, Χαράλαμπος Μηνάογλου, Χαράλαμπος Στεργιούλης, Μαρία Χατζηαποστόλου, οι πρώην και νυν Γεν. Διευθυντές της Ο.Α.Κ., Δρ. Αλέξανδρος Παπαδερός και Δρ. Κωνσταντίνος Ζορμπάς. Η ερευνητική προοπτική του Συνεδρίου υπήρξε προγραμματικά πολύπλευρη: ιστορική-γραμματολογική, συστηματική-τυπολογική, μουσικολογική, διαγνωστική και ερμηνευτική των φαινομένων. Την εμπράγματη εκδοχή της Υμνογραφίας εκπροσώπησε ο Σύνδεσμος Ιεροψαλτών Ν. Χανίων “Γεώργιος ο Κρής”, με υποδειγματική εκτέλεση εκκλησιαστικών ύμνων.

Το Συνέδριο προσέφερε καινούρια γνώση, στο πεδίο της γραμματολογίας με την παρουσίαση άγνωστων κειμένων και δημιουργών· στο πεδίο της ποιητικής με τη συστηματική ανάλυση και ανάδειξη των αισθητικών κατακτήσεων της εκκλησιαστικής ρητορικής και της υμνογραφίας· στο πεδίο της ερμηνευτικής με την ανίχνευση πολιτισμικών κωδίκων που τεκμηριώνουν τη διαχρονική συνέχεια και ενότητα του πνευματικού μας πολιτισμού.

Συνοπτικά, δύο είναι τα γενικά συμπέρασμα στα οποία συγκλίνουν οι ανακοινώσεις των Συνέδρων και οι σχετικές συζητήσεις: Ρητορική και Υμνογραφία αποτελούν το προνομιακό πεδίο όπου συντελείται μια σοφή σύνθεση ελληνισμού και χριστιανισμού. Χάρη σ’ αυτό το ιστορικό επίτευγμα, αλλά και ανεξάρτητα απ’ αυτό, η εκκλησιαστική Ρητορική και Υμνογραφία αντιπροσωπεύουν μια μεγάλη συνεισφορά της Ορθοδοξίας στον οικουμενικό πολιτισμό. Κατά την απολογιστική συνεδρία, διατυπώθηκε η εκτίμηση ότι, χάρη στο κύρος των ομιλητών και την ποιότητα των ανακοινώσεων, το Συνέδριο αποτέλεσε σημαντικό σταθμό στην έρευνα της εκκλησιαστικής Ρητορικής και Υμνογραφίας, γεγονός που επιβάλλει την (τυπογραφική) έκδοση των Πρακτικών. Για την υλοποίηση του Συνεδρίου σημαντική ήταν η συμβολή της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου, της Περιφέρειας Κρήτης – Περιφερειακής Ενότητας Χανίων, του Δήμου Χανίων, του Δήμου Πλατανιά, καθώς και η συνεισφορά του Συνεταιρισμού Καταναλωτών (SYNKA), του Ομίλου Κρομμυδάκη (Ξενοδοχεία Caldera – Creta Paradise) και της Συνεταιριστικής Τράπεζας Χανίων.

11. Βιβλιοπαρουσίαση της νέας ποιητικής σύνθεσης του Δημ. Κακαβελάκη (2 Σεπτ. 2018). Η Εταιρεία Κρητικών Σπουδών, σε συνεργασία με την Ενορία Αγ. Κωνσταντίνου Νέας Χώρας, οργάνωσε, την Κυριακή, 2 Σεπτεμβρίου 2018, βιβλιοπαρουσίαση της νέας ποιητικής σύνθεσης του επιφανούς μέλους και Εφόρου Διεθνών Σχέσεων του Ιδρύματός μας, Δημήτρη Κακαβελάκη, Το αγέρωχο της νόησης και το υπέροχο Τίποτα(2018). Το έργο παρουσίασε ο Πρόεδρος της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών, Ε.Γ. Καψωμένος.

12. Συζήτηση για την καθιέρωση ετήσιας γιορτής Ριζίτικου Τραγουδιού (11.09.2018). Με πρόσκληση της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών πραγματοποιήθηκε συνάντηση και διαβούλευση με τους Πολιτιστικούς Συλλόγους και τοπικές ερασιτεχνικές Ομάδες της Δυτικής Κρήτης στην Αίθουσα Τελετών του Ιδρύματός μας, προκειμένου να αποφασιστεί η καθιέρωση, με τη συμμετοχή όλων των πολιτιστικών φορέων, μιας γιορτής Ριζίτικου Τραγουδιού ως περιοδικού (ετήσιου) θεσμού. Η πρωτοβουλία έχει στόχο τη διάσωση της μοναδικής στον ελληνικό χώρο παράδοσης του Ριζίτικου τραγουδιού, αυθεντικού φορέα του διαχρονικού ελληνικού πολιτισμού. Κύριοι ομιλητές οι Σταμάτης Αποστολάκης, Ερατοσθένης Καψωμένος και Θοδωρής Φραγκεδάκης. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2018.

13. Επιστημονικό Συνέδριο «Ο Παντελής Πρεβελάκης και η ελληνική πνευματική παράδοση» (15-16.09. 2018). Απολογισμός: Έληξαν με επιτυχία οι εργασίες του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου «Ο Παντελής Πρεβελάκης και η ελληνική πνευματική παράδοση», που οργάνωσαν η Εταιρεία Κρητικών Σπουδών – Ίδρυμα Καψωμένου, και η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και με την υποστήριξη του Ξενοδοχειακού Ομίλου Caldera. Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στον Πύργο Αλικιανού, το Σάββατο, 15 και την Κυριακή, 16 Σεπτεμβρίου 2018, ως συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2018 και ως έκφραση αλληλεγγύης προς τις δυνάμεις που υπερασπίζονται τους εθνικούς και τοπικούς πολιτισμούς της Ευρώπης μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το Συνέδριο ήταν αφιερωμένο σ’ ένα μεγάλο αδικημένο των Γραμμάτων μας, τον ρεθύμνιο πεζογράφο, ποιητή, δραματουργό και μεταφραστή Παντελή Πρεβελάκη, καθηγητή της Ιστορίας της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, που αγωνίστηκε όσο λίγοι – με το μυθιστορηματικό, ποιητικό, θεατρικό και δοκιμιακό του έργο – για τη διάσωση και ανάδειξη του πνευματικού μας πολιτισμού και των διαχρονικών αξιών του. Στο Συνέδριο μετείχαν ως εισηγητές, Καθηγητές Πανεπιστημίου, Νεοελληνιστές, Εκπαιδευτικοί και Eιδικοί ερευνητές, ανάμεσα στους οποίους αντιπροσωπεία των Ισπανών Νεοελληνιστών, με επικεφαλής την Πρόεδρο της Ισπανικής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών, κα Όλγα Ομάτος.

Οι εισηγητές παρουσίασαν και ανέλυσαν όλες τις πλευρές της δημιουργίας του Πρεβελάκη:

Ι. Την πρώτη του εφηβική εμφάνιση (1923) στο περιοδικό του Ρεθύμνου «Αθηνά» [Γιώργος Φρυγανάκης], το πρώτο του ποιητικό έργο (1928), το επύλλιο «Στρατιώτες» [Όλγα Ομάτος] και το πρώτο του πεζογράφημα, το «Χρονικό μιας πολιτείας»(1938), που εγκαινιάζει τις μυθιστορίες του Πρεβελάκη με κρητική θεματολογία [Παναγιώτης Παρασκευάς, Ειρήνη Βογιατζή -Καλλιόπη Κωτσάκη].
ΙΙ. Παρουσίασαν επίσης τους μεγάλους σταθμούς της πεζογραφίας του, που έχουν ως αφετηρία τη σπουδή της πρόσφατης κρητικής ιστορίας, με την «Παντέρμη Κρήτη» (1945) και την τριλογία «Ο Κρητικός» (α. «Το δέντρο», 1948, β. «Η πρώτη λευτεριά», 1949, γ. «Η πολιτεία», 1950), όπου ο Πρεβελάκης, με μια σοφά δουλεμένη λυρική πρόζα, αναδεικνύει το ηρωικό ήθος και τις αξίες της κρητικής πολιτισμικής παράδοσης, στην πιο αυθεντική εκδοχή τους [Ελπινίκη Νικολουδάκη, Αργυρώ Μουντάκη].
ΙΙΙ. Την τριλογία «Οι δρόμοι της δημιουργίας» («Ο ήλιος του θανάτου», 1959, «Η κεφαλή της Μέδουσας», 1963, «Ο άρτος των αγγέλων», 1966), όπου ο ντόπιος πολιτισμός με τη στερεότητα των αξιών του, έρχεται αντιμέτωπος με την εισβολή του «ξένου χρόνου», όπως ο συγγραφέας ονομάζει την ισοπεδωτική επέλαση του δυτικού πολιτισμικού μοντέλου στην Ελλάδα, το οποίο μεταφέρει «τα αλλογενή συμπτώματα της παρακμής σ’ έναν τόπο που βρίσκεται ακόμα στην ανάπτυξή του». Μέσα στην τριλογία, αυτό το πνεύμα της απιστίας και του μηδενισμού ονομάζεται «η αρρώστια του αιώνα» και «η κεφαλή της Μέδουσας» [Ε.Γ. Καψωμένος, Αργυρώ Μουντάκη].
IV. Την τελευταία μυθιστορηματική ενότητα «Ερημίτες και αποσυνάγωγοι» («Ο Άγγελος στο πηγάδι», 1970, «Αντίστροφη μέτρηση», 1974), όπου τα ηθικά διλήμματα του συνειδητού ανθρώπου, σε μια εποχή έκπτωσης των αξιών (στρατιωτική δικτατορία του ’67) ανάγονται στο κεφαλαιώδες ανθρωπολογικό πρόβλημα της ελευθερίας [Ε.Γ. Καψωμένος].
V. Ο άλλος θεματικός άξονας του Συνεδρίου ήταν το ποιητικό έργο. Μελετήθηκαν οι πρώτες ποιητικές συλλογές του («Η γυμνή ποίηση», 1933, «Η πιο γυμνή ποίηση», 1941, «Οι ώρες σ' ελληνικό νησί», 1945, 1969) και η ύστερη μεγάλη ποιητική του σύνθεση, «Ο Νέος Ερωτόκριτος» (1973,1978,1986), με έμφαση στην ανάλυση της ποιητικής γραφής [Νίκος Παπαδογιαννάκης] και της σχέσης του «Νέου Ερωτόκριτου» του Πρεβελάκη με τον παλιό «Ερωτόκριτο» του Κορνάρου [Ε.Γ. Καψωμένος].
VI. Παρουσιάστηκαν ακόμη και συζητήθηκαν οι μεταφράσεις του Πρεβελάκη, ιδιαίτερα της αρχαίας τραγωδίας [Αργυρώ Λουλαδάκη], καθώς και η δραματουργία του με κρητικά θέματα: «Το ηφαίστειο» (1962), «Το χέρι του σκοτωμένου» (1971), «Δεύτερη εντολή» (1974), «Το τρελό αίμα» (1974) [Ε.Γ. Καψωμένος].
VII. Τέλος, ιδιαίτερο αντικείμενο μελέτης αποτέλεσαν οι σχέσεις που ανέπτυξε με την ευρωπαϊκή και ιδιαίτερα με την ισπανική διανόηση [Όλγα Ομάτος], η σχέση του με το Νίκο Καζαντζάκη και οι αμοιβαίες επιδράσεις [Αντώνης Σανουδάκης], όπως και ο διαφορετικός προσανατολισμός τους αναφορικά με το δυτικοκεντρικό πολιτισμικό πρότυπο [Ε.Γ. Καψωμένος, Χρύσα Δαμιανάκη]. Η διδακτική αξιοποίηση του έργου του Πρεβελάκη στη Μέση Εκπαίδευση υπήρξε ένα ακόμη θέμα γόνιμου προβληματισμού [Ειρήνη Βογιατζή -Καλλιόπη Κωτσάκη, Ιωάννα Ραμουτσάκη]. Και μαζί μ’ αυτά και μέσα απ’ όλα αυτά, το δοκιμιακό του έργο, ιδιαίτερα οι «Δείχτες πορείας» (1985). Σε συσχετισμό με τα αντίστοιχα έργα, ακούστηκαν κομμάτια από τις μελοποιήσεις που ο ρεθύμνιος μουσουργός Νίκος Μαμαγκάκης είχε κάμει στα έργα του Παντελή Πρεβελάκη, Παντέρμη Κρήτη και Νέος Ερωτόκριτος

14. Δευτέρα, 17.09.2018. Έκτακτη Συνεδρία του Δ.Σ. της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών με θέμα τη συζήτηση του Καταστατικού του υπό σύσταση φορέα «Εταιρεία Ίδρυσης και Διοίκησης του Μουσείου της Μάχης της Κρήτης, της Κατοχής και της Αντίστασης». Το Διοικητικό Συμβούλιο, ύστερα από συζήτηση του Καταστατικού της ως άνω Εταιρείας, αποφάσισε να συνυπογράψει το κείμενο που υπέβαλε προς έγκριση ο Α΄ Αντιπρόεδρος, Αλέξανδρος Παπαδερός, καταθέτοντας παράλληλα τις πιο ουσιώδεις από τις παρατηρήσεις των μελών του, με την παράκληση να ληφθούν υπ’ όψιν από το νέο φορέα στο δέοντα χρόνο.

15. Έκτακτη Συνεδρία του Δ.Σ. Την Πέμπτη, 11 Οκτωβρίου 2018, ώρα 17.30, συνήλθε στον Πύργο Αλικιανού Κυδωνίας, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών σε Έκτακτη Συνεδρία, προκειμένου να ορίσει: α) Εκπρόσωπο της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών – Ιδρύματος Καψωμένου, στη Γενική εκλογοαπολογιστική Συνέλευση της Παγκρήτιας Ένωσης Πολιτιστικών Συλλόγων (Π.Ε.Π.ΣΥ.) της 14ης Οκτωβρίου 2018· β) Υποψηφιο εκ μέρους της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών – Ιδρύματος Καψωμένου, για το νέο Δ.Σ. της Παγκρήτιας Ένωσης Πολιτιστικών Συλλόγων (Π.Ε.Π.ΣΥ.), ενόψει των προγραμματισμένων εκλογών. Και για τις δύο θέσεις το Δ.Σ. εξέλεξε τον Ιατρό κ. Ιωάννη Σκαράκη, Β΄ Αντιπρόεδρο της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών.

16. Συμμετοχή εκπροσώπων της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών στο 21ο Πολιτιστικό Φεστιβάλ που οργάνωσε το Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Κύπρου στη Λευκωσία και περιελάμβανε Αφιέρωμα στον ποιητή Χριστόδουλο Γαλατόπουλο (Κυριακή, 21 Οκτωβρίου 2018), στο μίλησαν ο Ε.Γ. Καψωμένος με θέμα «Οι κρητικές ρίζες του Χριστόδουλου Γαλατόπουλου» και η Ιφιγένεια Τριάντου με θέμα «Έπος και Τραγωδία, Μύθος και Ιστορία στο "Παγκόσμιον Άσμα" του Χρ. Γαλατόπουλου».

17. Συμμετοχή στο Μεταπτυχιακό Σεμινάριο του Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου (23 Οκτωβρίου 2018). Στο πλαίσιο των αποφάσεων του Δ.Σ. για συνεργασία με εκπαιδευτικούς φορείς, προκειμένου η Εταιρεία μας να συμβάλει με όλες της τις δυνάμεις στην παιδεία του τόπου, ο Πρόεδρος Ε.Γ. Καψωμένος, αποδεχόμενος σχετική πρόσκληση, έλαβε μέρος στο Μεταπτυχιακό Σεμινάριο του Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, αφιερωμένο στον εθνικό ποιητή Διονύσιο Σολωμό, όπου ανέπτυξε το θέμα «Ο ποιητής Διονύσιος Σολωμός και το νεοελληνικό πολιτισμικό πρότυπο» και συζήτησε με τους φοιτητές.

18. Συμμετοχή στο 7ο Συμπόσιο Λαογραφίας του Λαογραφικού Ομίλου Λεμεσού: «Οι ποιητικοί διάλογοι στις λαϊκές παραδόσεις της Κύπρου, της Καρπάθου, της Κάσου και της Κρήτης. Λαϊκοί ποιητάρηδες, μαντινάδες και τσιαττίσματα» (Λεμεσός, 16-18.11. 2018). Την Εταιρεία Κρητικών Σπουδών εκπροσώπησε ο Πρόεδρος Ε.Γ. Καψωμένος, ο οποίος μίλησε με θέμα: «Το ελληνικό πολιτισμικό πρότυπο στις λαϊκές ποιητικές παραδόσεις της Κύπρου, των Δωδεκανήσων και της Κρήτης».

19. Δεύτερη συνάντηση για το Ριζίτικο τραγούδι (18.12.2018). Συνεχίζοντας τη συνεργασία τους για τη διάσωση του Ριζίτικου τραγουδιού, η Εταιρεία μας και πολιτιστικοί φορείς της Δυτικής Κρήτης συναντήθηκαν στην έδρα της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών, στον Πύργο Αλικιανού και αποφάσισαν, μεταξύ άλλων, να καθιερωθεί ως ετήσιος θεσμός, Γιορτή Ριζίτικου Τραγουδιού, με αφετηρία το καλοκαίρι του 2019.