Πρόσκληση Ενδιαφέροντος: 'Ο λαϊκός πολιτισμός της Κύπρου και της Κρήτης'
- Λεπτομέρειες
- Γράφτηκε από τον/την Διαχειριστής
Η Οργανωτική Επιτροπή του συνεδρίου "Ο λαϊκός πολιτισμός της Κύπρου και της Κρήτης" προσκαλεί τους συγγραφείς και μελετητές που ενδιαφέρονται να λάβουν μέρος στο συνέδριο, να υποβάλουν έως τις 30 Μαΐου 2011 πρόταση συμμετοχής που να εντάσσεται σε μία από τις ακόλουθες θεματικές ενότητες:
- Τα μνημεία του λόγου (τραγούδια - παραμύθια - παραδόσεις - παροιμίες - παροιμιόμυθοι - αινίγματα - ξόρκια - κατάδεσμοι, κλπ.).
- Υλικός βίος και εθιμική ζωή: Οικοτεχνία και παραδοσιακές τέχνες. Παραδοσιακή κουζίνα – παραδοσιακή ιατρική.
- Κυπριακή και κρητική δημοτική μουσική. Παραδοσιακά όργανα, η σύνθεση της λαϊκής ορχήστρας, οι χοροί. Η τελετουργία του γλεντιού.
- Η παράδοση των ποιητάρηδων της Κύπρου και των ριμαδόρων της Κρήτης. Η κοινωνική τους λειτουργία.
- Η παραδοσιακή ποιητική των κυπριακών και των κρητικών δημοτικών τραγουδιών.
- Η θεματική, η κοσμοαντίληψη και τα αξιακά πρότυπα στο κυπριακό και το κρητικό δημοτικό τραγούδι.
- Συγκριτική έρευνα. Κοινά πολιτισμικά πρότυπα των δύο τοπικών παραδόσεων. Αναγωγές σε ευρύτερες πολιτισμικές ενότητες.
- Το πρόβλημα της διάσωσης των παραδοσιακών πολιτισμών στο σύγχρονο κόσμο. Το Μεσογειακό πολιτισμικό πρότυπο.
Οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν, εντός της προβλεπόμενης ημερομηνίας, να εγγραφούν στο συνέδριο και να αποστείλουν τον τίτλο και μια περίληψη (500-600 λέξεων το μέγιστο) της προτεινόμενης ανακοίνωσής τους, καθώς και ορισμένα βιογραφικά στοιχεία, με email στην διεύθυνση Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. (για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την μορφοποίηση των περιλήψεων και εργασιών, παρακαλώ συμβουλευτείτε τις Οδηγίες για τους Συγγραφείς).
Εναλλακτικά, μπορείτε να αποστείλετε την πρότασή σας ταχυδρομικά στη διεύθυνση της Εταιρείας:
Εταιρεία Κρητικών Σπουδών - Ίδρυμα Καψωμένου
Πύργος Αλικιανού, Τ.Κ. 73005, Χανιά, Κρήτη
Οι προτάσεις θα εξεταστούν από την Επιστημονική Επιτροπή του συνεδρίου και οι συγγραφείς τους θα ειδοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν για τη συμπερίληψη ή μη της πρότασής τους στο τελικό πρόγραμμα των συνεδριών και των ανακοινώσεων. Σε κάθε περίπτωση, οι εγγεγραμμένοι θα έχουν το δικαίωμα να μετέχουν με την ιδιότητα του συνέδρου στην διοργάνωση.
Η προβλεπόμενη διάρκεια κάθε ανακοίνωσης είναι 20 λεπτά, ενώ συζήτηση 30 λεπτών θα ακολουθεί το τέλος κάθε συνεδρίας.
Αν για την ανακοίνωσή σας χρειάζονται ειδικές προβλέψεις, όπως βιντεοπροβολέας, υπολογιστής κτλ, παρακαλώ να το δηλώσετε στην υποβολή της πρότασής σας.
Με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, το Πρόγραμμα περιλαμβάνει την Εναρκτήρια Πανηγυρική Συνεδρία, επτά Τακτικές Συνεδρίες και μια συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης. Θα συνδυάζεται με καλλιτεχνικές εκδηλώσεις από παραδοσιακά κυπριακά και κρητικά συγκροτήματα, με “μαντιναδομαχίες” και “τσιατίσματα”, με λαϊκά δρώμενα και θεατρικές παραστάσεις.
Συνέδριο: 'Ο λαϊκός πολιτισμός της Κύπρου και της Κρήτης'
- Λεπτομέρειες
- Γράφτηκε από τον/την Διαχειριστής
Η Εταιρεία Κρητικών Σπουδών - Ίδρυμα Καψωμένου, συμμετέχοντας στους εορτασμούς για την επέτειο των 50 χρόνων από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, οργανώνει το Β΄ μέρος του Αφιερώματος στην Κύπρο με θέμα: "Ο λαϊκός πολιτισμός της Κύπρου και της Κρήτης".
Το Αφιέρωμα οργανώθηκε με τη συνεργασία των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας και απαρτίζεται από δύο ενότητες. Η πρώτη, που πραγματοποιήθηκε 5-8 Αυγούστου 2010, είχε θέμα: "Οι Τέχνες και τα Γράμματα στην Κύπρο". Τα Πρακτικά του Συνεδρίου είναι υπό έκδοση.
Το Διεθνές Συνέδριο "Ο λαϊκός πολιτισμός της Κύπρου και της Κρήτης" θα πραγματοποιηθεί από 21 έως 24 Ιουλίου 2011, στην έδρα της Εταιρείας, στον Αλικιανό Χανίων, με συνδιοργανωτές τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας και το Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης. Περιλαμβάνει όλες τις εκφράσεις του λαϊκού πολιτισμού στην Κύπρο και στην Κρήτη, όπως και συγκριτική μελέτη φαινομένων και αναγωγή τους σε ευρύτερες πολιτισμικές ενότητες.
Κοπή Βασιλόπιτας 2011
- Λεπτομέρειες
- Γράφτηκε από τον/την Διαχειριστής
Η Εταιρεία Κρητικών Σπουδών σας προσκαλεί στην κοπή της βασιλόπιτας στις 13 του Φλεβάρη, την Κυριακή το βράδυ, στο Κέντρο Κουλουρίδη, περιοχή Καλλιθέα, στο Βαμβακόπουλο. Σας περιμένομε, για ν' ανοίξομε μαζί, με φαγοπότι και ζωντανή μουσική, μια νέα περίοδο συλλογικής δράσης.
Συμμετοχή 12€.
Η Επιτροπή Πολιτιστικών Εκδηλώσεων
Θερμές ευχές για το νέο έτος
- Λεπτομέρειες
- Γράφτηκε από τον/την Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος
Η ταύτιση του κάλλους με το αγαθό: ένας νεοελληνικός αξιακός κώδικας στη μεταβυζαντινή λογοτεχνία
- Λεπτομέρειες
- Γράφτηκε από τον/την Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος
H ανίχνευση των αξιακών κωδίκων προσφέρει ένα “κλειδί” για την κατανόηση και ερμηνεία ενός έργου, καθώς οι αξιακοί κώδικες εξειδικεύουν σε συστήματα αξιών το σημασιακό σύμπαν, δηλ. το ιδεολογικό και κοσμοθεωρητικό υπόβαθρο του υπό μελέτη κειμένου[1]. Το περιεχόμενο και τη λειτουργία ενός τέτοιου κώδικα θα διερευνήσομε σε κείμενα της μεταβυζαντινής λογοτεχνίας. Είναι η συνάρτηση του κάλλους με το αγαθό η οποίοα αποτελεί, όπως έχομε δείξει αλλού, ένα χαρακτηριστικά νεοελληνικό κώδικα.[2]
Θα μιλήσομε με παραδείγματα και θα ξεκινήσομε μ’ ένα παράθεμα από τον Ερωτόκριτο του Κορνάρου:
Ήρχισε κι εμεγάλωνε το δροσερό κλωνάρι,
κι επλήθαινε στην ομορφιά, στη γνώση και στη χάρη. [...]
και τ’ όνομά τζη το γλυκύ το λέγαν Αρετούσα,
οι ομορφιές τσ’ ήσαν πολλές, τα κάλλη τζ’ ήσαν πλούσα·
χαριτωμένο θηλυκό την ήκαμεν η φύση
κι ίσα τζη δεν ευρίσκετο σ’ Ανατολή και Δύση·
μ’ όλες τσι χάρες κι αρετές ήτονε στολισμένη,
ευγενική και τακτική, πολλά χαριτωμένη.
(Α 57-66)[3]
Οι αφηγηματικές τεχνικές στα ομηρικά έπη και ο ρόλος τους στη διαμόρφωση της αξιολογίας των ηρώων
- Λεπτομέρειες
- Γράφτηκε από τον/την Ιφιγένεια Τριάντου-Καψωμένου
«Τα ομηρικά έπη καθρεφτίζουν, κάτω από το φώς της λαϊκής φαντασίας, τη μετάβαση από τη μινωμυκηναϊκή ίσαμε την κλασσική Ελλάδα. Δηλαδή την εποχή που καλείται συνήθως ηρωική»[1], αποφαίνεται ο George Thomson, καθηγητής της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και φιλολογίας στο Birmingham παλαιότερα.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, στα μυκηναϊκά χρόνια αυτοσχεδίαζαν και τραγουδούσαν τέτοια τραγούδια στις βασιλικές αυλές. Το ηρωικό έπος είναι το πρώτο είδος ποίησης που εμφανίζεται σ’ όλους τους λαούς. Η δημιουργία του γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες της συλλογικής προφορικής ποίησης που διέπουν και το δημοτικό τραγούδι.
Η επική ποίηση εξελίχτηκε από τα τραγούδια που έφτιαχναν οι αοιδοί προς τιμήν των βασιλιάδων της ηρωικής εποχής. Η παράδοση αυτή δε χάθηκε με το γκρέμισμα της μυκηναϊκής βασιλείας αλλά μεταφέρθηκε στη μικρασιατική ακτή ανάμεσα στον Έρμο και το Μαίανδρο καθώς και στα απέναντι νησιά του ανατολικού Αιγαίου όταν με τις δωρικές επιδρομές τα ελληνικά φύλα μετανάστευαν εκεί σε απανωτά κύματα. Εκεί οι αοιδοί μνημόνευαν τα ανδραγαθήματα των προγόνων τους κι η επική παράδοση αναζωογονήθηκε στο νέο περιβάλλον.
Τα ομηρικά έπη φαίνεται πως δημιουργούνται στο τέλος της γεωμετρικής εποχής (11αι.-8αι. π.Χ.) όταν πια αρχίζει να χρησιμοποιείται και η φωνητική γραφή.
Τα γεγονότα που ο Όμηρος πραγματεύεται στα δύο αυτά έπη περιλαμβάνονταν στον Τρωικό επικό κύκλο. Αποτελεί πια κοινή παραδοχή πως πραγματικά γεγονότα που ανάγονται στο 12ο αι. π.Χ. αποτελούν τον πυρήνα των επών αυτών. Ο επικός κύκλος αποτελούνταν από επικές ενότητες δημιουργημένες από την προομηρική παράδοση. Οι ενότητες αυτές είχαν μεν χρονολογική σειρά, αλλά αυτό δεν απέκλειε και τα χρονικά χάσματα ανάμεσά τους. Τα έπη αυτά ήταν τα ΚΥΠΡΙΑ, η ΙΛΙΑΣ, η ΑΙΘΙΟΠΙΣ, η ΜΙΚΡΑ ΙΛΙΑΣ, η ΙΛΙΟΥ ΠΕΡΣΙΣ, οι ΝΟΣΤΟΙ, η ΟΔΥΣΣΕΙΑ και η ΤΗΛΕΓΟΝΙΑ.